به دنبال ایجاد یک کسب و کار آسان و پرسود هستید؟ به کارهایی با مسئولیت کم علاقه دارید؟ ما به شما پرورش غاز را پیشنهاد می کنیم. پرورش این پرنده به واسطه مدیریت ساده و مسئولیت کم بسیار آسان است.
علاوه بر آن با توجه به قیمت مناسب غاز و تخم آن استقبال فراوانی از خرید این پرنده می شود. به همین دلیل گزینه بسیار مناسبی جهت پرورش محسوب می شوند. پرورش غاز در ایران به دلیل خصوصیات منحصر به فرد نسبت به سایر پرندگان ، آسانتر بوده و همچنین سود اقتصادی بهتری هم دارد .اما به دلایل متفاوت پرورش غاز به طور صنعتی در ایران راه اندازی نشده است. در مقاله پیش رو اطلاعات کاملی در این خصوص در اختیار شما قرار می دهیم. بنابراین با ما همراه باشید که با پرورش این پرنده آشنا شوید.
آناتومی غاز
آناتومی غاز را می توان این طور توصیف کرد :
غاز پرنده ای با جثه متوسط و زیبا و باهوش می باشد .
پا هایی بلند ، گردنی دراز ولی در مقایسه با قو گردن کوتاه تر دارند ، سر بزرگ و بین دو چشم پوشیده با پر می باشد .
دم بلند است و منقار نسبت به جثه باریک می باشد .
غازها در طبیعت در جنگل های قطب شمال زیست می کردند .
در اثر مهاجرت به اکثر نقاط زمین راه یافته اند .
ادامه حیات این پرنده وابستگی زیادی به آب دارد .
غازها گیاه خوار هستند و از گیاهان مراتع و مزارع پرورش غاز تغذیه می کنند .
همچنین از گیاهان رشد یافته در آبگیر ها تغذیه می کنند.
نیاز روز افزون انسان به غذا باعث شده تا دست به کار پرورش غاز بزند .
سود بیشتر پرورش غاز نسبت به پرورش بلدرچین باعث شده است تا پرورش دهندگان طیور تمایلی بیشتری نسبت به پرورش این پرنده داشته باشند .
این حیوان اقتصادی را در سیستم های پرورشی برای تولید پروتئین مورد نیاز نگهداری و تکثیر می کنند.
پرورش غاز گوشتی
بهتر است قبل از شروع کسب و کار خود هدف خود را از پرورش این پرنده مشخص کنید. سپس با توجه به هدف خود نژاد مناسبی از غازها را برای پرورش انتخاب کنید. اما کدام نژاد از این پرنده جهت پرورش گوشتی غاز مناسب هستند؟
برای پرورش غاز گوشتی اغلب نژادهای امبدن و تولوز را انتخاب می کنند. غازهای از این نژاد تخمگذاری کمی دارند. به طوری که در طول یک سال تنها 25 الی 40 عدد تخم می گذارند. حتما در رابطه با وزن این غازها کنجکاو شده اید.
غاز ماده از این نژادها وزنی معادل با 8 تا 9 کیلوگرم دارد. وزن پرنده نر نیز بین 9 تا 12 کیلوگرم متغیر است. لاندز نیز یکی دیگر از نژادهای گوشتی غازها به شمار می آید. این نژاد هیکل درشتی دارد به همین دلیل جهت تولید گوشت، این نژاد گزینه مناسبی محسوب می شود.
معمولا غازها توسط مزرعه داران به طور محدود و در گله های کوچک نگهداری می شوند .
در برخی کشورها پرورش غاز به طور صنعتی سال هاست که رواج یافته .
اما در ایران کم تر به پرورش صنعتی غاز پرداخته شده است .
از آنجا که غازها در برابر باکتری ها ، ویروس ها و سایر عوامل بیماری زا مقاوم هستند و کم تر بیمار می شوند :
به راحتی می توانند احتیاجات غذایی خود را از مراتع سرسبز به دست آورند و نیاز به تغذیه دستی آنان به حداقل می رسد .
پرورش غاز در استان های شمالی ایران کمک فراوانی به باغداران در هرس علف های هرز و دفع حلزون و سایر حشرات می کند .
به طوری که دیگر نیاز به هزینه کردن برای این کار ندارند .
شالیکارانی که کار پرورش غاز هم انجام می دهند بعد از درو شالیزار ها با رهاسازی غازها در شالی ، مزرعه را از وجود کرم ساقه خوار برنج ایمن می کنند .
گله مولد در پرورش غاز
سن بلوغ کامل غاز ها دو سالگی می باشد .
این که می گوییم دو سالگی به خاطر این است که غاز ها بعد از یک سالگی شروع به تولید تخم می کنند .
ولیکن از نظر نطفه داری و کیفیت جوجه تولیدی خوب نیست .
بنا بر این تخم های تولیدی از ابتدای سال سوم مناسب ترین تخم ها برای جوجه کشی غاز می باشد .
برای داشتن یک گله غاز مولد با درصد نطفه داری بالای تخم غاز های تولید شده لازم است تا حداقل هر 2 غاز ماده یک نر داشته باشند .
البته این مقدار می تواند در ازای هر ماده یک نر هم باشد . ولیکن از نظر اقتصادی به صرفه نیست.
مزایای پرورش و نگهداری غاز
شاید بپرسید چرا پرورش غاز؟ پرورش این پرنده هنوز رونق زیادی پیدا نکرده است، به همین دلیل بهترین گزینه برای شروع یک کسب و کار به شمار می آید. از سویی دیگر رقابت کمی در عرصه پرورش این پرنده وجود دارد. وجود رقیب های کم راه را برای موفقیت بیشتر در این زمینه باز گذاشته است.
این مسائل در کنار مدیریت آسان پرورش این پرنده از مزیت های این کسب و کار به شمار می آید. اگر این مزایا برای شما کافی نیست، به موارد زیر نیز توجه کنید:
- سرعت رشد این پرنده بسیار بالا است؛ به همین دلیل این کسب و کار در زمان کمی به سوددهی خواهد رسید.
- غذای این پرندگان به راحتی قابل دسترس است؛ درنتیجه دغدغه کمی در خصوص غذای آن ها خواهید داشت.
- این پرندگان نسبت به عوامل بیماری زا مقاومت بالایی دارند؛ بنابراین شاهد تلفات زیادی در طول پرورش این پرنده ها نخواهید بود.
- غازها به دلیل مقاومت بدنی بالا نیازی به مصرف آنتی بیوتیک ها و واکسن ندارند.
- این پرندگان توانایی سازش با هر محیطی را دارند
شرایط مورد نیاز پرورش غاز
برای پرورش هر پرنده ای باید محیط مناسب را برای آن پرنده فراهم کنید. خوشبختانه غاز پرنده ای سازگار است. اما این دلیل قانع کننده ای برای بی توجهی به محیط پرورش این پرنده نخواهد بود. جهت پرورش غازهایی سالم باید به محیط نگهداری آن ها توجه ویژه ای داشته باشید. به این منظور توجه شما را به موارد زیر جلب می کنیم.
دمای پرورش غاز
این پرنده توانایی تحمل گرمای زیاد را دارد. همچنین سرما را تا دمای 10- درجه سانتی گراد نیز تحمل می کند.
رطوبت مورد نیاز نگهداری غاز
محیط نگهداری از این پرنده نباید رطوبت داشته باشد. وجود رطوبت در بستر نگهداری از غازها منجر به بروز بیماری در این پرنده می شود.
تهویه هوا در پرورش غاز
امکان پرورش این پرنده در محیط های باز و بسته وجود دارد. اما در محیط های بسته باید به تهویه هوا توجه فراوانی داشته باشید.
تغذیه و خوراک مناسب غاز
این پرندگان گیاه خوار هستند و عمده غذای آن ها را سبزیجات و علف های تازه تشکیل می دهد. علاوه بر سبزیجات از موارد زیر نیز تغذیه می شوند:
- بذرها؛
- دانه ها؛
- ذرت؛
- سبوس گندم؛
- آرد برنج یا آرد گندم؛
- سویا
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد غذای این پرنده پیشنهاد میکنیم مقاله غذای غاز چیست را مطالعه کنید.
سالن پرورش غاز چه شرایطی باید داشته باشد؟
به دنبال مکانی جهت پرورش این پرنده هستید؟ بهترین مکان جهت آغاز کسب و کار شما سوله ای با متراژ حداقل 300 الی 400 متر است. لازم به ذکر است که در این مکان باید محیط جوجه کشی را از محیط پرورش این پرنده کاملا جدا کنید.
به همین منظور باید فاصله ای به اندازه 500 متر میان هر محیط درنظر بگیرید. یعنی محیط جوجه کشی غاز، مکان قرارگیری دستگاه های جوجه کشی و محیط پرورش غاز باید با فاصله از یکدیگر قرار بگیرند.
اما این مکان چه ویژگی هایی را باید دارا باشد؟ این سالن باید موارد زیر را شامل شود:
- دارای نورگیرهای مناسب باشد؛
- سیستم دان خوری و آبخوری بهینه در این مکان نصب شود؛
- دارای استخری جهت شنای غازها باشد؛
- محل استخر باید در دسترس غازها قرار داشته باشد؛
- در این مکان باید بسترهایی از جنس کاه برای پرندگان تعبیه شود.
پیشنهاد ویژه برای سالن پرورش غاز
حتما تا به حال به سالن های پرورش طیور رفته اید. به محض ورود به این سالن ها بوی بدی مشام شما را اذیت خواهد کرد. اما با استفاده از این ایده دیگر نگران بوی بد سالن پرورش خود نباشید؛ ترکیبی از پوسته برنج و خاک اره این بو را تا حد زیادی کاهش می دهد.
علاوه بر این استفاده از پوسته برنج کف سالن پرورش پرندگان ایده بسیار نابی است. استفاده از این ماده در محیط پرورش پرنده ها منجر به ضدعفونی شدن این محیط می شود. همچنین به ایجاد هوای بهتر در سالن نیز کمک می کند.
الزام وجود استخر در مزرعه پرورش غاز
غاز در دسته مرغابی سانان قرار می گیرد و پرنده ای آبدوست محسوب می شود. بنابراین یکی از مهمترین نکات در پرورش این پرنده، وجود استخر در محیط پرورش این پرنده است. البته باید عمق استخر با توجه به جثه غازها در نظر گرفته شود. بهتر است که کمتر از یک متر نباشد.
سود پرورش غاز
غاز یکی از پرنده های پر سود در زمینه پرورش به حساب می آید. حتما تعجب کرده اید، اما واژه پرسود کاملا درخور پرورش این پرنده است. زیرا گوشت، تخم، کرک و پر این پرنده برگزیده مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین از هر جهت به پرورش این پرنده نگاه کنید شاهد سود آن خواهید بود.
مناسب ترین نژاد غاز برای پرورش
پرورش این پرنده را با توجه به سرمایه ای که در اختیار دارید با هر تعداد پرنده ای آغاز کنید. اما توجه داشته باشید که این پرنده نژادهای گوناگونی دارد. بهترین نژاد این پرنده، غاز اوکراینی است. این نژاد از غازها قوی تر هستند و تخم گذاری فراوانی نیز دارند.
5 نژاد غاز رایج برای پرورش
اکثر نژادهای اقتصادی غاز که امروزه در مزارع معتبر پرورش غاز در دنیا دیده می شود از نژاد غاز وحشی خاکستری حاصل شده اند. در ادامه به 5 نژاد غاز که برای پرورش و نگهداری در دنیا رایج تر هستند اشاره میکنیم.
غاز نژاد تولوز (toulouse)
بهترین نژاد غاز برای استفاده در مزارع پرورش غاز از نظر تولید گوشت با جثه ای بزرگ و اصلاح شده است .
وزن نر تا 11 کیلو هم می رسد .
پر و بال خاکستری رنگ و منقار نارنجی می باشد .
تعداد تخم گذاری این نژاد غاز در سال 25 الی 40 عدد می باشد.
غاز نژاد امبدن (embden)
مناسب جهت پرورش در مزارع پرورش غاز با هیکلی درشت و پر و بالی نارنجی سایه دار می باشد .
وزن غاز نر 9 کیلو و ماده تا 8 کیلو هم می رسد . میزان تخم گذاری در سال 35-40 عدد می باشد .
غاز نژاد چینی (chinese)
این نژاد در دو سویه ، غاز سفید و غاز قهوه ای رایج است .
به لحاظ وزن و هیکل از دو نژاد قبلی سبک تر است .
کم تر در مزارع پرورش غاز ایران دیده می شوند .
وزن نر ها حداکثر 5/5 و ماده ها یک کیلو کم تر می باشد .
تعداد تخم گذاری غاز چینی در سال حدود 40-60 تخم می باشد .
غاز نژاد آفریقایی (aferican)
غاز آفریقایی بدنی طویل و جناغی کشیده دارد .
در زیر منقار یک غبغب بلند دارد که در اثر تغیرات دمای محیط تغییر رنگ می دهد .
رنگ پرها حالت ابلغ دارد و قهوه ای با لبه های سفید شایع ترین حالت پرهای این غاز است .
از نظر وزن شباهت زیادی به غاز چینی دارد .
غاز نژاد ایتالیایی
نژاد غاز سفید ایتالیایی ، مناسب تخم گذاری می باشد و درصد جوجه درآوری آن زیاد است .
معمولاَ به عنوان گله غاز مادری در مزارع پرورش غاز نگه داری می شود .
غاز سفید ایتالیایی سالانه بین ۶۰ تا ۷۰ عدد تخم می گذارد .
میانگین وزن تخم این نژاد غاز ۱۶۰ تا۱۸۰ گرم می باشد .
برای کسب اطلاعات دقیق تر و کامل تر در مورد هر یک از این نژادها پیشنهاد میکنیم مقاله انواع نژادهای غاز را مطالعه کنید.
پرورش همزمان غاز و ماهی
درست است که غازها از مقاومت بدنی بالایی برخوردار هستند، اما رعایت اصول بهداشتی در محیط نگهداری آن ها بسیار مهم است. در پرورش توام با ماهی نیز باید به این نکته توجه فراوانی داشته باشید.
لازم به ذکر است که بروز بیماری های انگلی در این نوع پرورش بسیار شایع است. به همین دلیل توصیه می کنیم که تا حد امکان پرورش این پرنده را در محیطی جداگانه آغاز کنید.
تولید تخم غاز در زمان پرورش
اندازه تخم غاز حدود دو برابر تخم مرغ می باشد که طبق ژورنال های علمی این عدد 1.8 برابر می باشد .
پوسته تخم غاز یک و نیم برابر ضخیم تر از پوسته تخم مرغ می باشد .
تخم غاز از 53 درصد سفیده و 35 درصد زرده و 12 درصد پوسته کلسیمی و آهکی تشکیل شده است .
از نظر وزن تخم غاز بین 120 تا 165 گرم وزن دارد ولیکن مناسب ترین وزن برای جوجه کشی 140 تا 160 گرم می باشد .
از یک تخم غاز با وزن 150 گرم جوجه ای به وزن تقریبی یک صد گرم هچ خواهد شد .
جوجه کشی غاز در مزارع پرورش غاز اکثراَ با استفاده از دستگاه جوجه کشی و به صورت مصنوعی صورت می گیرد .
طول دوره جوجه کشی در نژادهای سبک 28 تا 30 روزاست .
در نژادهای سنگین تر غاز مثل غاز نژاد اکراینی تا 35 روز به طول می انجامد .
جوجه کشی غاز ترفندهای خاصی دارد و لازم است نکاتی را رعایت کنید تا بهترین راندمان جوجه درآوری را داشته باشید .
این نکات مربوط به مسایل تنظیم دما و رطوبت و نوع گردش و هوادهی و … می باشد .
در مقاله مربوطه ترفندهای جوجه کشی غاز توضیح داده شده است .
به طور کلی مقادیر پارامترهای دما و رطوبت دستگاه جوجه کشی غاز به شرح زیر می باشد .
جوجه غاز
سطح بدن جوجه غاز ها در لحظه هچ شدن پوشیده از کرک های زرد و نرم می باشد .
برای گرم کردن جوجه غاز ها از مادر مصنوعی و یا لامپ های مادون قرمز حرارتی استفاده کنید .
مهم ترین مرحله پرورش غاز ها 20 روز ابتدای زندگی جوجه غاز ها می باشد که به شدت به سرما حساس هستند .
باید برای آن ها فضایی مناسب فراهم کرد تا در این ایام دمای بین 28 تا 35 درجه را داشته باشد .
به این صورت که سه روز اول دما حدود 35 درجه سانتی گراد باشد . پس از آن هر روز نیم درجه از دما کاسته شود .
پرورش غاز را می توانید در فضای باز و یا بسته نیر انجام دهید .
چنان چه از سالن برای پرورش غاز استفاده می کنید به تهویه آن توجه کنید .
برای ساخت دانخوری و آبخوری برای این پرنده می توانید مقاله چند روش ساخت دانخوری را مطالعه کنید